บทสรุปผู้บริหาร

ในปีงบประมาณ 2568 มูลนิธิเพื่อการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ (HITAP) ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ภายใต้ทุนวิจัยมูลฐาน (Fundamental Fund) จำนวน 28.6 ล้านบาท เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งของระบบวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมของประเทศ โดยมุ่งเน้นการสร้างองค์ความรู้พื้นฐาน การพัฒนาศักยภาพบุคลากร และการขยายเครือข่ายความร่วมมือ เพื่อให้ข้อมูลคุณภาพถูกนำไปใช้ในการตัดสินใจเชิงนโยบายด้านสุขภาพอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน

การดำเนินงานในปีงบประมาณนี้ครอบคลุม 4 แผนงานหลัก ได้แก่
1. แผนงานสนับสนุนการพัฒนานวัตกรรมด้านการแพทย์ เพื่อให้มีความสามารถในการแข่งขันและขยายโอกาสของประเทศไทยในเวทีโลก สนับสนุนการพัฒนานวัตกรรมด้านสุขภาพอย่างมีทิศทางและคุ้มค่าโดยใช้หลักการประเมินเทคโนโลยีทางสุขภาพ (health technology assessment หรือ HTA) ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นของการวิจัยและพัฒนา โครงการได้ดำเนินการสำรวจระดับความรู้ความเข้าใจของนวัตกรไทยเปรียบเทียบกับต่างประเทศ จัดลำดับความสำคัญของนวัตกรรมที่ตอบโจทย์ระบบสุขภาพ จัดทำฐานข้อมูลช่องว่างขององค์ความรู้ และพัฒนาแนวทางการประเมินความคุ้มค่าและกรณีศึกษาตัวอย่าง รวมทั้งจัดอบรมเพื่อเสริมศักยภาพนักวิจัยและนวัตกรด้าน early HTA ผลลัพธ์ของแผนงานนี้จึงช่วยยกระดับระบบนิเวศการวิจัยและพัฒนาให้สามารถสร้างนวัตกรรมที่เหมาะสมกับบริบทของประเทศ ใช้งานได้จริงในระบบสุขภาพ และต่อยอดสู่การสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจในระยะยาว
2. แผนงานการประเมินเทคโนโลยีเพื่อการพัฒนาชุดสิทธิประโยชน์ภายใต้นโยบายประกันสุขภาพถ้วนหน้า สนับสนุนกระบวนการคัดเลือกเทคโนโลยีด้านสุขภาพทั้งยาและบริการสุขภาพที่ไม่ใช่ยา ให้มีมาตรฐาน โปร่งใส และตอบโจทย์ความต้องการของระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติอย่างมีประสิทธิภาพ โดยผลการดำเนินงานถูกนำไปใช้เป็นข้อมูลประกอบการคัดเลือกยาเข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ และการพิจารณาชุดสิทธิประโยชน์ภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ นอกจากนี้ ยังจัดทำเครื่องมือและฐานข้อมูลสนับสนุนที่สอดคล้องกับงานวิจัยด้าน HTA ในประเทศ เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงบริการที่จำเป็นอย่างเท่าเทียม พร้อมให้ความสำคัญกับการเสริมสร้างศักยภาพบุคลากร เครือข่ายนักวิจัย และการสื่อสารสาธารณะเกี่ยวกับงานด้าน HTA เพื่อเพิ่มความเข้าใจและการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในทุกระดับ
3. แผนเสริมสร้างความเข้มแข็งของเครือข่ายองค์กรด้านการประเมินเทคโนโลยีด้านสุขภาพ เน้นการพัฒนาเครือข่ายความร่วมมือด้านงานวิจัยและนโยบายสุขภาพ เพื่อเสริมสร้างศักยภาพของนักวิชาการและหน่วยงานในประเทศไทยให้สามารถผลิตและใช้หลักฐานเชิงวิชาการในการกำหนดนโยบายสุขภาพได้อย่างมีคุณภาพและยั่งยืน โครงการดำเนินงานผ่านความร่วมมือกับหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งในและต่างประเทศ โดยเน้นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกัน การอบรมและพัฒนาทักษะด้าน HTA และการสร้างเครือข่ายแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ระดับภูมิภาค แผนงานนี้มีความสำคัญต่อการสร้างระบบนิเวศทางวิชาการที่เข้มแข็ง ส่งเสริมการใช้หลักฐานที่เชื่อถือได้ในการตัดสินใจเชิงนโยบาย และช่วยให้ประเทศไทยพร้อมรับมือกับความท้าทายด้านสุขภาพในอนาคตอย่างมีประสิทธิภาพ
4. แผนเสริมสร้างความเข้มแข็งและธรรมาภิบาลในการบริหารจัดการแผนงานและโครงการวิจัยและนวัตกรรม พัฒนาระบบบริหารจัดการและสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการวางแผนและติดตามความก้าวหน้าของโครงการวิจัยอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ยังให้ความสำคัญกับการติดตามและประเมินผลกระทบของงานวิจัย เพื่อสะท้อนบทบาทของ HTA ต่อการเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบายและผลลัพธ์ทางสังคมอย่างเป็นรูปธรรม

แผนงานเหล่านี้ทำให้เกิดผลผลิตเชิงรูปธรรมที่หลากหลาย ทั้งการพัฒนาศักยภาพบุคลากรกว่า 200 คน การสร้างเครือข่ายความร่วมมือทางวิชาการ 10 เครือข่าย การเผยแพร่องค์ความรู้ผ่านต้นฉบับบทความวิจัย (manuscript) กว่า 10 เรื่อง ข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย 22 เรื่อง การพัฒนาฐานข้อมูลและระบบเพื่อสนับสนุนการดำเนินงานวิจัย 3 ระบบ และการพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยีทางสังคม 6 เรื่อง นอกจากนี้ ยังมุ่งเน้น ธรรมาภิบาลในการบริหารจัดการโครงการภายในองค์กร เพื่อให้เป็นรากฐานที่มั่นคงก่อนขยายผลสู่ภายนอก โดยการจัดทำคู่มือระบบบริหารจัดการงานวิจัยและงบประมาณ การส่งเสริมการพัฒนาทักษะของบุคลากรภายในหน่วยงาน รวมถึงการติดตามและประเมินผลกระทบของงานวิจัยด้าน HTA

ผลลัพธ์จากการดำเนินงานสะท้อนถึงความเข้มแข็งของ HITAP ในการสร้างและใช้ประโยชน์จากข้อมูลคุณภาพเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจเชิงนโยบายด้านสุขภาพอย่างเป็นรูปธรรม การดำเนินโครงการที่ต่อเนื่องจากปีงบประมาณก่อนแสดงให้เห็นถึงกระบวนการทำงานที่มุ่งเน้นการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง นอกจากผลลัพธ์ดังกล่าวจะช่วยเสริมประสิทธิภาพของระบบสุขภาพไทยโดยตรงแล้ว การขยายขอบเขตความร่วมมือในระดับนานาชาติ ยังช่วยเสริมศักยภาพในการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และประสบการณ์เชิงนโยบาย ตลอดจนพัฒนาบทบาทของประเทศไทยในฐานะผู้นำด้าน HTA ในระดับภูมิภาคในอนาคตอีกด้วย