เมื่อวันที่ 16-20 มิถุนายน พ.ศ. 2568 มูลนิธิเพื่อการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ (HITAP Foundation) ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของงานมหกรรมงานวิจัยแห่งชาติ พ.ศ. 2568 (Thailand Research Expo 2025) ณ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์และบางกอกคอนเวนชันเซ็นเตอร์ เซ็นทรัลเวิลด์ กรุงเทพฯ ภายใต้หัวข้อ “Research for All เชื่อมต่ออนาคตไทย ด้วยวิจัยและนวัตกรรม”
HITAP ได้นำเสนอผลงานทั้งในรูปแบบนิทรรศการและภาคการประชุม ภายใต้ธีม “Your Voice Matters เพราะเสียงของประชาชน คือรากฐานของนโยบายสุขภาพที่ยั่งยืน” เพื่อเน้นย้ำว่าการพัฒนานโยบายสุขภาพที่ยั่งยืนต้องเกิดจากการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน รวมถึงประชาชน โดยในส่วนของภาคนิทรรศการ HITAP ได้หยิบยก 3 ประเด็นร้อนที่ช่วยสะท้อนบทบาทของประชาชนในระบบสุขภาพ ได้แก่
- การถอดบทเรียนเพื่อนำไปสู่ข้อเสนอแนะ สำหรับการพัฒนานโยบายการบำบัดทดแทนไต ภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (Kidney Replacement Therapy)
ชวนสำรวจเบื้องหลังการเปลี่ยนผ่านนโยบายจาก ‘PD First’ ไปสู่การเปิดสิทธิให้ผู้ป่วยเลือกรูปแบบการบำบัดทดแทนไตได้เอง พร้อมตั้งคำถามถึงผลกระทบที่ตามมา และหาคำตอบผ่านมุมมองของผู้เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน
- การพัฒนาชุดสิทธิประโยชน์ เพื่อการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุในประเทศไทย (Fall Prevention)
ตีแผ่ปัญหาและสร้างความตระหนักถึงปัญหาหกล้มในผู้สูงวัย ในวันที่ประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ สร้างเสริมมาตรการป้องกันการพลัดตกหกล้มให้แข็งแรงผ่านความร่วมมือจากประชาชนทุกคน
- กระบวนการพัฒนาชุดสิทธิประโยชน์ภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (UCBP)
ชวนทำความเข้าใจกระบวนการพัฒนาชุดสิทธิประโยชน์ภายใต้ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ที่เปิดพื้นที่ให้ประชาชนมีส่วนร่วมกำหนดบริการที่จำเป็นอย่างแท้จริง ผ่านกิจกรรม interactive ที่จะทำให้ทราบว่าทุกบทบาทมีส่วนสำคัญในการเลือกบริการสุขภาพ โดยเฉพาะประชาชน
เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน คุณกุมารี พัชนี นักวิจัยจากฝ่ายวิจัยของ HITAP ได้รับเชิญเป็นวิทยากรในหัวข้อ “การประเมินเทคโนโลยีสุขภาพและบริการสาธารณสุขเพื่อพัฒนาเป็นสิทธิประโยชน์” จัดโดยสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) ร่วมกับผู้เชี่ยวชาญจากหน่วยงานชั้นนำทั่วประเทศ อาทิ นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ ผู้อำนวยการ สวรส., รศ.นพ.เชิดชัย นพมณีจำรัสเลิศ คณะแพทย์ศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล, คุณสุรางค์รัตน์ จิรนันธนากร สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ, ทพ.จเร วิชาไทย สวรส., รศ.ดร.ภญ.ศิตาพร ยังคง มหาวิทยาลัยมหิดล และ อ.ภก.ดร.ฉันทวัฒน์ ปฏิกรณ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
คุณกุมารี ได้กล่าวถึงความสำคัญของ HTA (Health Technology Assessment) ว่าเป็นเครื่องมือที่ช่วยตัดสินใจว่า ควรจัดสรรทรัพยากรอย่างไรให้เกิดประโยชน์สูงสุดและเป็นธรรม ภายใต้ทรัพยากรที่มีจำกัดในระบบสุขภาพไทย โดยการประเมินนั้นจะพิจารณาหลายมิติ เช่น ความปลอดภัย ประสิทธิผล ความคุ้มค่า จริยธรรม ความเป็นไปได้ และภาระงบประมาณ เพื่อสนับสนุนการออกแบบชุดสิทธิประโยชน์ที่ตอบสนองต่อความต้องการของประชาชน
อีกทั้งคุณสุรางค์รัตน์ยังกล่าวถึงบทบาทสำคัญของงานวิจัยเชิงนโยบาย และยกตัวอย่างงานวิจัยเรื่องการบำบัดทดแทนไต (KRT) ซึ่งเป็นการถอดบทเรียนเพื่อนำไปสู่ข้อเสนอแนะ และนโยบาย 30 บาทรักษาทุกที่ ซึ่งผลงานวิจัยจาก HITAP ถือเป็นข้อมูลสำคัญที่นำไปสู่การปรับใช้เชิงนโยบาย พร้อมเน้นว่าปัจจัยของความสำเร็จที่ทำให้งานวิจัยสามารถขับเคลื่อนเป็นนโยบายได้จริง ประกอบด้วย 4 ส่วนสำคัญ คือ งานวิจัยตอบโจทย์ปัญหาที่แท้จริง มีคุณภาพทางวิชาการ การสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ และการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง
นอกจากนี้ ในวันที่ 19 มิถุนายน คณะนักวิจัยจากฝ่ายเศรษฐศาสตร์สิ่งแวดล้อม (Environmental Economics หรือ E2U) ได้จัดงานเสวนาวิชาการ ภาคการประชุม ในหัวข้อ “ความสัมพันธ์แบบสองทิศทางระหว่างการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสุขภาพ” โดยชี้ให้เห็นผลจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศต่อภาคสาธารณสุข ทั้งในแง่ของผลกระทบทางตรงต่อสุขภาพของมนุษย์ และภาระที่เพิ่มขึ้นต่อระบบสุขภาพจากโรคที่เกี่ยวเนื่องกับสภาพภูมิอากาศ ในขณะเดียวกัน ระบบสาธารณสุขเองก็กลับเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้สภาพภูมิอากาศของโลกแย่ลง
ภายในงานดังกล่าวยังมีการนำเสนอผลงานของ HITAP ที่เกี่ยวข้องกับการประเมินคาร์บอนฟุตพริ้นต์ในชีวิตประจำวันของบุคคลทั่วไปและจากระบบบริการสุขภาพ รวมถึงแนวคิดการลดบริการที่มีคุณค่าต่ำ (low-value care) โดยมีกรณีศึกษาจากประเทศไทย เพื่อมุ่งส่งเสริมความตระหนักรู้และการมีส่วนร่วมของผู้เข้าร่วมงาน ซึ่งมาจากหลากหลายภาคส่วนในการขับเคลื่อนระบบสุขภาพไทยสู่ความยั่งยืนและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
