มะเร็งไต (Renal cancer) พบมากเป็นลำดับที่ 14 ของโรคมะเร็งทั้งหมดทั่วโลก โดยประมาณร้อยละ 85-90 ได้รับการวินิจฉัยเป็นมะเร็งเซลล์เนื้อเยื่อไต (Renal Cell Carcinoma: RCC) ซึ่ง subtype ที่พบมากที่สุดกว่าร้อยละ 70 คือ clear cell renal cell carcinoma (ccRCC) จากรายงานของ Global Cancer Observatory ในปีพ.ศ. 2563 พบว่า อัตราการเกิดโรค RCC และอัตราการเสียชีวิตที่ปรับตามอายุเท่ากับ 4.6 และ 1.8 ต่อประชากร 100,000 ราย ตามลำดับ
แนวทางการรักษาผู้ป่วย RCC แบ่งเป็น 2 ประเภท ตามระยะของโรคที่พิจารณาจาก Tumor Node Metastasis (TNM) classification โดยระยะที่ 1-2 เป็นระยะที่มะเร็งยังไม่มีการแพร่กระจาย (localized renal cell carcinoma) แนวทางการรักษาหลัก คือ การผ่าตัด (1) สำหรับระยะที่ 3-4 เป็นระยะที่มีการแพร่กระจายของมะเร็งไปยังอวัยวะอื่น (metastatic renal cell carcinoma: mRCC) ตามคำแนะนำในระดับสากลทั้งจากสหรัฐอเมริกา (National Comprehensive Cancer Network: NCCN) และยุโรป (European Society for Medical Oncology: ESMO) (4) แนะนำให้ใช้ยากลุ่ม Tyrosine Kinase Inhibitors (TKIs) ได้แก่ sunitinib pazopanib cabozantinib axitinib lenvatinib tivozanib หรือยาในกลุ่มภูมิคุ้มกันบำบัด (Immune Checkpoint Inhibitors: ICIs) ได้แก่ nivolumab pembrolizumab avelumab ipilimumab toripalimab ซึ่งอาจเป็นการรักษาในรูปแบบของยาเดี่ยว (monotherapy) หรือการรักษาแบบผสมผสานด้วยยาหลายชนิด (combination therapy)
อย่างไรก็ดี มีเพียงยา pazopanib และ ยา sunitinib ที่สามารถใช้เป็นยาเดี่ยวในรูปแบบของยารับประทาน และมีจำหน่ายในประเทศไทยทั้งยาต้นแบบ (original drug) และยาชื่อสามัญ (generic drug) อีกทั้ง ยังมีการศึกษาที่สนับสนุนประสิทธิศักย์ของยา pazopanib และ ยา sunitinib ในการเพิ่มระยะเวลาการมีชีวิตรอดโดยปราศจากการดำเนินของโรค (progression-free survival: PFS) เมื่อเปรียบเทียบกับการรักษาแบบประคับประคอง
ปัจจุบัน ยังไม่มียาในบัญชียาหลักแห่งชาติสำหรับรักษาผู้ป่วยมะเร็งไตชนิด renal cell carcinoma ระยะลุกลามเฉพาะที่หรือระยะแพร่กระจาย ซึ่งมูลนิธิเพื่อการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพได้รับมอบหมายจากคณะทำงานด้านเศรษฐศาสตร์สาธารณสุข ภายใต้คณะอนุกรรมการพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2565-2567 ให้จัดทำการประเมินความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ ของยา pazopanib และ ยา sunitinib ในการรักษาผู้ป่วยมะเร็งไตชนิด renal cell carcinoma ระยะลุกลามเฉพาะที่หรือระยะแพร่กระจาย ที่ยังไม่เคยได้รับการรักษาด้วยยามาก่อน ในรูปแบบของการประเมินเทคโนโลยีด้านยาแบบรวดเร็ว01 เพื่อประกอบการตัดสินใจเกี่ยวกับการขยายสิทธิประโยชน์ด้านยาในบัญชียาหลักแห่งชาติในอนาคต โดยโครงการวิจัยนี้ได้รับทุนสนับสนุนจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.)
