ตั้งแด่ พ.ศ. 2551 ประเทศไทยใช้ข้อมูลประเมินความคุ้มค่าเป็นหนึ่งในเกณฑ์ตัดสินใจเพื่อบรรจุยาใหม่ที่มีราคาแพงหรือมีผลกระทบด้านงบประมาณสูงและวัคซีนเกือบทุกตัวก่อนบรรจุในบัญชียาหลักแห่งชาติ โดยช่วงเวลาดังกล่าวคณะอนุกรรมการพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติพิจารณาให้ยาและวัคซีนที่มีค่าตันทุนประสิทธิผลส่วนเพิ่มไ

เมื่อพูดถึง “ยาราคาแพง” หลายคนอาจนึกถึงยาในบัญชียา จ(2) ซึ่งเป็นยาที่มีผลกระทบงบประมาณสูง จึงต้องแสดงให้เห็นว่ามีความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ก่อนบรรจุในบัญชียาดังกล่าว ยาในบัญชียา จ(2) คือ ยาราคาแพงหรือยาที่มีผลกระทบงบประมาณ แต่ทุกวันนี้ผู้ป่วยในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บัตรทอง) สามารถรับยา

ในการรักษาโรคข้ออักเสบไม่ทราบสาเหตุในเด็กชนิดไม่มีอาการทางซิสเต็มมิก (non-systemic juvenile idiopathic arthritis: non-sJIA) ผู้ป่วยบางส่วนต้องใช้ยาปรับเปลี่ยนการดำเนินโรค (diseuse modifying antirheumatic drugs: DMARDs) ชนิดที่เป็นชีววัตถุ (biologic DMARDs) ซึ่งมีราคาสูงและต้องมีการประเมินความคุ้มค่า

ปัจจุบันการรักษาโรคโกเซ่ร์ซึ่งเป็นโรคทางพันธุกรรมหายากอยู่ในชุดสิทธิประโยชน์เฉพาะผู้ป่วยชนิดที่ 1 ขณะที่ผู้ป่วยในประเทศไทยส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยชนิดที่ 3b ที่มีอาการรุนแรงมากกว่า เพราะผู้ป่วยมีอาการทางสมองร่วมด้วย การรักษาในปัจจุบันยังไม่ครอบคลุมผู้ป่วยกลุ่มนี้ จึงเป็นที่มาของการศึกษาเพื่อขยายสิทธิ

ประเทศไทยมีอัตราการผ่าตัดคลอดบุตรเพิ่มสูงขึ้นมาโดยตลอด ซึ่งสูงกว่าอัตราการผ่าตัดคลอดบุตรที่เหมาะสมที่องค์การอนามัยโลกกำหนดไว้ที่ร้อยละ 15 การผ่าตัดคลอดบุตรโดยไม่มีเหตุจำเป็นทางการแพทย์อาจส่งผลเสียต่อมารดาและบุตรดังนี้ ผลเสียต่อมารดา: ภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดทั้งระยะสั้นและระยะยาว เช่น การเสียเล

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (climate change) เป็นปรากฏการณ์การที่มีแนวโน้มรุนแรงมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยประเทศไทยมีความเสี่ยงระยะยาวที่จะได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลกเป็นลำดับที่ 9 จากทุกประเทศทั่วโลก อุบัติการณ์ของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ส่งผลกระทบต่อการให้บริการสุข

รัฐบาลไทยเผชิญกับความท้าทายในการจัดหายาใหม่ราคาสูงให้แก่ผู้ป่วยที่จำเป็นต้องใช้ยา การใช้จ่ายนี้ไม่เพียงแต่สนับสนุนการผลิตและจำหน่ายของบริษัทยา แต่ยังช่วยส่งแสริมการพัฒนานวัตกรรมที่จะส่งผลดีต่อระบบบริการสุขภาพในอนาคต อย่างไรก็ตามการใช้จ่ายนี้ทำให้รัฐบาลมีงบประมาณสำหรับลงทุนด้านบริการสุขภาพอื่น ๆ ลดลง

– ปัจจุบันการรักษาภาวะกระดูกพรุนด้วยยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ ยังไม่ครอบคลุมผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3b และ 4 จึงเป็นที่มาของการศึกษาเพื่อขยายสิทธิในการรักษาโรคกระดูกพรุนสำหรับผู้ป่วยกลุ่มนี้ – การประเมินความคุ้มค่าฯ ด้วยมุมมองทางสังคม พบว่า การรักษาภาวะกระดูกพรุนในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3b

– การรักษาโรคกระดูกพรุนด้วยยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ มีเพียงอเลนโดรเนต (alendronate) รายการเดียว ซึ่งเป็นยาในกลุ่มบิสฟอสโฟเนต (bisphosphonate) ชนิดรับประทาน หากผู้ป่วยไม่ตอบสนองต่อ alendronate แพทย์จะยังคงให้รับประทานยาต่อไป เนื่องจากไม่มียาทางเลือกอื่น จึงเป็นที่มาของการศึกษาเพื่อขยายสิทธิในการรักษาผ

ขอขอบคุณข้อมูลจาก มติชนนพ.อำพล จินดาวัฒนะ เลขาธิการคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) เปิดเผยกับศูนย์ข้อมูลข่าวสารปฏิรูปประเทศไทยถึงกรณีการจัดระบบสวัสดิการข้าราชการค่ารักษาพยาบาลใหม่ ที่กระทรวงการคลังมีแนวคิดให้สมาคมประกันชีวิตไทยเข้ามารับภาระแทนภาครัฐ ว่า ตนไม่เห็นด้วยกับแนวคิดดังกล่าว ซึ่งต้องดูว่ากระ